Xente con vida

As mulleres deben valorar como unha prioridade vital a práctica de exercicios de acondicionamento aeróbico e de forza muscular, xa que estas actividades desempeñan un papel esencial no mantemento da saúde e na prevención e o tratamento de enfermidades en todas as etapas da vida, incluído o embarazo. As rutinas de exercicio físico deben ser modificadas durante o embarazo para acomodalas aos cambios anatómicos e fisiolóxicos normais que ocorren en mulleres embarazadas e para evitar efectos adversos no feto. O embarazo é o momento ideal para as modificacións positivas do estilo de vida, incluíndo o consumo dunha dieta saudable, etc.

Os beneficios potenciais do exercicio físico durante o embarazo inclúen:

 
• 1. Os mesmos beneficios médicos e psicolóxicos que gozan as demais persoas non embarazadas, e que se expoñen na seguinte táboa:
 
• Mantén ou aumenta a resistencia cardiorrespiratoria, a forza e resistencia muscular, flexibilidade e composición corporal.
 
• Mellora a condición cardiovascular materna sen afectar a produción de leite materno, a composición ou o crecemento infantil.
 
• Mantén ou mellora a axilidade, coordinación, equilibrio, potencia, tempo de reacción e velocidade.
 
• Prevén ou reduce a gravidade dos síntomas articulares, como dor lumbar e dor na cintura pélvica.
• Tonifica a musculatura, especialmente a abdominal, pelviana e lumbar, para evitar as sobrecargas musculares debidas ao cambio de posición da pelvis e a columna vertebral pola presenza do feto no abdome.7. Prevén a incontinencia urinaria.
 
• Estimula a circulación sanguínea.
 
• Axuda a corrixir a postura e a repartición de peso.. Despois do parto, facilita que o corpo recupere a forma.
 
• Proporciona sensacións agradables de soltura e liviandade.
 
• Axuda a controlar o peso e diminúe a ganancia de peso.
 
• Reduce o risco de diabete xestacional en mulleres con peso normal, con sobrepeso ou con obesidade.
 
• Mellora o benestar psicolóxico.
 
• Diminúe a probabilidade de parto por cesárea e do risco de parto vaxinal instrumental.
 
• Reduce o tempo de recuperación despois do parto.
 
• Nas mulleres con Diabete Mellitus xestacional, reduce os niveis de glicosa.
 
• Posible redución do risco de desenvolver preeclampsia.
 
• Favorece a modificación do comportamento e a adopción dun estilo de vida saudable.
 
• Reduce o risco de parto macrosómico ou grande para a idade xestacional do recén nacido.
 

A actividade física durante o embarazo ten poucos riscos pero para evitalos ou minimizalos é necesario realizar modificacións nas rutinas de exercicio físico e adaptalo ás características e situación de cada embarazada. Recoméndase que solicite ao seu médico unha avaliación clínica exhaustiva antes de comezar ou continuar un programa de exercicios físicos para estar seguras de que non existe unha razón médica que obrigue a non realizalo.

 
• 1. Traumatismos maternos. As lesións ou danos dos tecidos orgánicos ou dos ósos producido por algún tipo de violencia externa, como un golpe, pode conducir a unha complicación obstétrica, como o desprendemento e, por tanto, afectar o feto.
 
• 2. Hipertermia. Aínda que a exposición á calor a partir de fontes como bañeiras de hidromasaxe, saunas, ou febre asociouse cun maior risco de defectos do tubo neural, non se espera que o exercicio aumente a temperatura corporal central ata niveis preocupantes. A temperatura materna central de 39° C no primeiras catro a seis semanas de embarazo aumenta o risco de defectos do tubo neural. Parece pouco probable que durante o exercicio normal e adecuado para embarazadas, a temperatura central do corpo alcance niveis lesivos. Con todo, correr unha maratón nun día moi caloroso ou exercicios extenuantes nun ambiente caloroso e húmido podería aumentar a temperatura central significativamente. Algunhas actividades fisicas de moda na actualidade como o "Hot ioga" ou "Hot Pilates" tamén pode causar un aumento da temperatura corporal por encima de niveis seguros para embarazadas.
 
• 3. Hipoglucemia. O exercicio físico de alta intensidade ou o exercicio prolongado de máis de 45 minutos poden conducir á hipoglucemia. Para minimizar o risco é esencial adecuar a inxesta calórica antes de facer exercicio e limitar a sesión de exercicio.
 
• 4. Aumento da probabilidade de parto prematuro. Aínda que a actividade física e a deshidratación no embarazo asociáronse cun pequeno aumento das contraccións uterinas, só hai evidencias anecdóticas de que mesmo o adestramento extenuante provoque o parto prematuro ou parto. Por tanto, a actividade física recreativa e o exercicio físico adecuado, probablemente non aumenta o risco de aborto espontáneo ou parto prematuro nas mulleres con embarazos sen complicacións.
 
• 5. Redución do fluxo sanguíneo utero-placentario. Observáronse episodios esporádicos de bradicardia (descenso da frecuencia cardíaca) fetal durante o exercicio materno que xeraron preocupacións de que o exercicio físico da nai podería comprometer o fluxo sanguíneo uterino, o que resulta en lesións fetais relacionadas coa hipoxia (falta de osíxeno). Con todo, as probas suxiren que o feto normal compensa calquera cambio transitorio no fluxo sanguíneo utero-placentario durante o exercicio materno e non corre risco de dano, mesmo en mulleres embarazadas previamente sedentarias.
 
• 6. Alteracións no crecemento fetal. Aínda que o exercicio físico pode ter un pequeno efecto negativo sobre o peso ao nacer, non parece aumentar o risco de parto dun neno pequeno para a idade xestacional. Con todo, recoméndase aumentar a seguridade en todas aquelas sesións de exercicio de alta intensidade, do mesmo xeito que nas sesións moi prolongadas no tempo e con excesiva frecuencia semanal.
 
• 7. Diminución do retorno venoso e hipotensión. As posturas inmóbiles, como certas posicións de ioga e a posición supina, poden resultar nunha diminución do retorno venoso e hipotensión no 10-20% de todas as mulleres embarazadas e deben evitarse tanto como sexa posible.
 

As mulleres con algunhas condicións médicas e obstétricas preexistentes ou en desenvolvemento poden ter que restrinxir ou evitar o exercicio. A continuación expóñense as contraindicacións absolutas e relativas para a práctica de exercicio físico aeróbico publicadas polo Colexio Americano de Obstetras e Xinecólogos.

FONTES

• Raul Artal, MD. Exercise during pregnancy and the postpartum period. Uptodate, 2016
• The American College of Obstetricians and Gynecologists. Committee opinion. Physical Activity and Exercise during Pregnancy and Pstpartum Period. Diciembre, 2015.

OUTROS ARTIGOS RECOMENDADOS

• A alimentación durante o embarazo
• Recomendacións de actividad física, sedentarismo e tempo de pantalla para poboación adulta entre 18 e 64 anos