Xente con vida

É importante entender a contorna infantil como un espazo de educación alimentaria. Nos primeiros anos de vida, o patrón dietético e a despensa familiar son determinantes para a adquisición de hábitos alimentarios adecuados. Máis tarde, tamén cobran importancia outros factores como a contorna escolar e o derivado do proceso socializador das nenas e os nenos.

Axudar a preparar a comida e realizar pequenas tarefas culinarias son aspectos que favorecen a aceptación de novos alimentos. Da mesma forma é aconsellable permitir que se manipulen, troceen e corten os alimentos presentes no prato. Non olvidedes as normas de seguridade e hixiene!

É unha boa práctica favorecer a degustación do alimento co seu sabor orixinal. Por iso non se recomenda salar en exceso, edulcorar, nin “disfrazar” a comida con salsas comerciais. Si desde a infancia se habituan a aceptar os alimentos cun baixo grado en sal ou en azucre, posiblemente manterán este hábito ao longo da vida.

É importante tamén recordar que a froita, os zumes de froitas ou os alimentos lácteos xa conteñen azucres de forma natural. Por isto, non se lles debe engadir máis.

Ofrecede máis alimentos frescos e de tempada que procesados e preparados comerciais. Estes, adoitan ter gran atractivo para os nenos, pero habitualmente son máis salados e azucarados que os naturais.

Para estimular o apetito e a aceptación dalgúns alimentos é necesario confeccionar e ofrecer pratos atractivos, incluíndo tamén diferentes texturas, sabores e combinacións. Cando hai alimentos novos, aconséllase servir os pratos con pouca cantidade dos mesmos e ir incrementándoa aos poucos para mellorar a aceptación.

Na infancia apréndese por imitación. Se o escolar se acostuma a ver pratos con peixes e verduras ou froitas para a sobremesa, probablemente adquiriraos como alimentos "familiares".

Á súa vez, é importante recordar que o comportamento dos membros da familia ha de ser coherente coas recomendacións que lles facemos aos máis pequenos da casa.

Con respecto ao peixe, as causas de rexeitamento máis comúns son o sabor, o cheiro e as espiñas.

Con respecto ás verduras, a súa textura non adoita ser ben aceptada.

Seguide estes consellos sinxelos para mellorar a aceptación do peixe:

• Preparade o peixe de xeito que lles resulte apetecible ou presentádeo no prato asociado a outro alimento que si resulta:
  • Pizza con anaquiños de peixe branco.
  • Croquetas de peixe triturado e desmiuzado (bacallao e merluza con allo e perexil...).
  • Empanadillas de peixe con atún.
• Ofrecédelles peixe en preparacións sen espiñas:
  • Hamburguesa de peixe sen espiñas saborizada con herbas aromáticas e especias, etc. Salpicón de peixe con ovo cocido e aceitunas.
  • Medallóns de peixe branco rebozado sen espiñas.
  • Sopa de peixe con saborizantes naturais como o allo porro ou o apio.
  • Albóndigas de peixe.
• Asociade o consumo de peixe a momentos agradables:
  • Bocadillo con atún en conserva para as excursións.
  • Barquiñas de mexillóns ben decoradas para días de festa, etc.

O consumo de 5 ou máis porcións de verduras e froitas ao día pode evitar moitos problemas de saúde no futuro. Por isto é moi necesario facer esta práctica habitual desde a infancia. Con frecuencia e para facilitar a aceptación deste tipo de alimentos hai que recorrer á imaxinación: Tostas de pan e tomate pola mañá; puré de pataca con zanahoria e allo porro no canto de patacas fritidas para acompañar a ración de carne, arroz con verduras, pasta con salsa de tomate natural, etc.

Seguide estes consellos sinxelos para mellorar a aceptación das verduras:

• Continuade coas mesmas verduras que se inclúen nos purés do primeiro ano (o seu sabor xa foi aceptado) pero cambiando aos poucos a súa presentación:
  • Preparar as xudías verdes e as zanahorias ao vapor e en pequenos dadiños aliñados con aceite de oliva.
  • Realizar pequenos pasteis de verduras.
  • Ofrecer sopas e caldos con verduras troceadas en lugar de cremas ou purés.
  • Incorporar canto antes pratos de culler que inclúan hortalizas e legumes, engadindo tamén carne picada.
  • Ofrecer preparacións ben aceptadas polos nenos como arroz con verduras, canelóns vexetais, salsa de tomate natural para acompañar o puré de pataca, etc.
• Incluíde sempre na mesa familiar hortalizas e verduras, tanto na comida como na cea. Se son alimentos habituais e que toman todos os membros da familia aos poucos conséguese a súa aceptación definitiva.
• Incorporade os alimentos vexetais ás mesas “festivas”, para asociar o seu consumo a momentos agradables. Con frecuencia, en celebracións infantís ofrécense alimentos “moi do agrado” dos escolares como embutidos e derivados cárnicos, cremas chocolateadas e bebidas azucaradas. En paralelo, resérvanse para o diario outros alimentos que “hai que comer”. Con este modelo facilítase a asociación de certos produtos alimenticios non adecuados para a idade infantil a situacións de ocio.

É importante recordar que os ingredientes para establecer e consolidar os hábitos alimentarios desde a infancia pasan pola constancia, a imaxinación, o ambiente relaxado e as eleccións saudables á hora da comida.

É recomendable compartir, na medida do posible, as comidas coa familia e servir os alimentos nun ambiente relaxado e tranquilo.

Convidade á vosa mesa de vez en cando a amigos e familiares. Disfrutade deste tempo de lecer e facer partícipes aos máis pequenos da casa, esto pode favorecer a proba e a aceptación de novos alimentos.

Non se aconsella instar aos escolares a acabar pronto a comida, expresando présa ou urxencia para recoller a mesa, xa que pode derivar en certas condutas desfavorables.

Establecer un adecuado patrón na distribución das comidas ao longo do día, favorece a adquisición de hábitos alimentarios saudables e axuda ao correcto proceso da dixestión.

Aconséllanse 5 comidas ao día, 3 principais (almorzo, comida e cea) e 2 merendas lixeiras a media mañá e a media tarde. Esta pauta non é estrita e pode adaptarse en función das preferencias ou características individuais. Con todo, si é importante manter a norma de establecer un horario e evitar o salto dalgunhas comidas ou os picoteos entre horas.

O feito alimentario integra outros aspectos ademais do nutricional. A capacidade de socialización, de evocación ou de aprendizaxe forman parte importante do proceso. Por isto, non é aconsellable ser demasiado restrictivo nin manifestar unha preocupación excesiva pola comida.

Aínda que os trastornos de tipo alimentario son xerados por moitos factores, os determinantes sociais poden ter certa responsabilidade. O ideal de beleza na nosa sociedade actual, pode influír na autoestima e na propia imaxe corporal. Algúns destes consellos poder servos de utilidade:

• Ensinarlles a apreciar as súas calidades persoais sen incluír as físicas.
• Evitar comentarios do tipo : engorda? ou adelgaza? ao referirse aos alimentos.
• Aprender a ser críticos con certos modelos de beleza.

Recordade que as experiencias positivas cos alimentos favorecen a adquisición natural de alimentos e establecen as bases duns hábitos saudables ao longo da vida.