2. RABDOMIÓLISIS
A rabdomiólose é unha patoloxía producida pola descomposición do tecido muscular que provoca a liberación á circulación sanguínea de diversas substancias que compoñen o tecido muscular e que, en condicións normais, se encontran no interior das células (entre elas a creatina fosfoquinasa e a mioglobina).
Entre as causas que poder causar a rabdomiólose encóntranse as lesións ou calquera outra afección que ocasione dano ao músculo esquelético, como os traumatismos múltiples, os esforzos intensos como correr un maratón, facer exercicios intensos de calistenia, as temperaturas corporais extremas e a deshidratación grave.
Ademais, a rabdomiólose pode ser masiva cando están presentes os seguintes factores de risco:
A rabdomiólose tamén pode acontecer en individuos adestrados despois dun esforzo físico, en ausencia destes factores de risco.
As complicacións graves de rabdiomólose inclúen insuficiencia renal, alteracións electrolíticas, por exemplo, hiperpotasemia (niveis altos de potasio), acidose metabólica, e síndrome compartimental.
3. ASMA INDUCIDA POLA ACTIVIDAD FÍSICA
A asma inducida pola actividade física prodúcese na maioría dos pacientes que xa presentan asma sintomática actual.
A magnitude da asma inducida pola actividade física correlaciónase co grao de hiperactividad bronquial.
Debemos saber que a mellora da capacidade cardiovascular provocada pola práctica regular e adecuada de exercicio físico, reduce a ventilación por minuto requirida para un determinado nivel de exercicio, o que diminúe o estímulo para a broncoconstricción. Polo tanto, o exercicio regular, a longo prazo pode ser útil na prevención da aparición da asma inducida polo exercicio.
4. EPISODIOS CARDIOVASCULARES ADVERSOS
A práctica de exercicio físico de forma continua e moderada é un dos hábitos saudables claves para previr as enfermidades cardiovasculares. Non obstante, cando a devandita actividade física é intensa, pode converterse nun problema para o correcto funcionamento do corazón.
Os expertos coinciden en que todas aquelas persoas que realizan ou vaian iniciarse nun deporte de competición, que implique esforzo físico moi intenso, deben ser controlados por especialistas. Todo iso co obxectivo de descartar calquera problema a nivel cardiovascular que poida ser mortal.
Por outra parte, as persoas sedentarias que queiran comezar a realizar exercicio deben consultar antes o seu médico sobre a actividade idónea de acordo ao seu estado físico. Así mesmo, aquelas persoas maiores con algunha enfermidade cardiovascular ou con algún factor de risco (diabete, hipertensión, obesidade) deben ser coidadosas neste aspecto e non realizar ningún exercicio sen a supervisión previa do seu especialista e despois de consultar o seu médico.
Os riscos máis graves pero menos comúns da actividade física son os episodios cardiovasculares adversos como as arritmias, o infarto agudo de miocardio (IAM) e a morte súbita cardíaca (MSC).
Como idea xeral debemos saber que, segundo o Colexio Americano de Medicina Deportiva (ACSM), en xeral, a actividade física:
- Non causa episodios cardiovasculares en persoas cun sistema cardiovascular normal.
- O risco de paro cardíaco ou infarto agudo de miocardio é moi baixo en persoas sans que practican actividades de intensidade moderada en contra da intensidade vigorosa (máxima e próxima á máxima).
- Hai un aumento agudo e transitorio de IAM e MCS en persoas que practican exercicio físico vigoroso cunha enfermidade cardiovascular diagnosticada ou oculta.
- O risco de episodios cardiovasculares durante a práctica de exercicio físico aumenta coa prevalencia de casos de enfermidade cardíaca.
4.1. Arritmias
Unha arritmia é unha alteración do ritmo cardíaco.
Durante a práctica de actividade física existe un maior risco de arritmias en suxeitos con enfermidade cardíaca subxacente ou antecedentes de arritmia.
Debemos recordar, que o exercicio físico planificado e adaptado ás condicións do suxeito pode reducir o risco de fibrilación e arritmia ventricular, ao aumentar a subministración de osíxeno do miocardio e a redución da actividade do sistema nervioso simpático.
4.2. Infarto agudo de miocardio
O infarto agudo de miocardio aparece por un rego sanguíneo insuficiente debido á obstrución dunha arteria.
Aínda que os pacientes con enfermidade coronaria teñen máis probabilidades de ter un infarto de miocardio no momento en que están a participar no exercicio vigoroso que cando non o están, os pacientes con enfermidade coronaria que fan exercicio físico axeitado (de intensidade moderada e adaptado ás condicións e características de cada persoa) teñen, en xeral, menos probabilidades de sufrir un infarto que aqueles con enfermidade coronaria que non fan exercicio físico.
O risco de infarto agudo de miocardio:
- É maior nos adultos que nos mozos debido a unha maior prevalencia da enfermidade cardiovascular na poboación maior.
- Aumenta nos adultos que practican exercicio físico vigoroso.
- As taxas de infarto agudo de miocardio son desproporcionadamente maiores na maioría das persoas sedentarias cando practican exercicio con pouca frecuencia ou exercicio ao que non están afeitos.
4.3. A morte súbita cardíaca
A morte súbita cardíaca (MCS) é a aparición repentina e inesperada dunha parada cardíaca nunha persoa que aparentemente atópase san e en bo estado.
A MCS é un evento raro pero pode acontecer tanto durante a práctica de actividade física coma durante a actividade sexual, como en actitudes de repouso.
Con respecto á MCS debemos saber que:
- O risco de MCS en persoas menores de 30-40 anos de idade é moi baixo, debido á baixa prevalencia da enfermidade cardiovascular nesta poboación.
- As causas máis habituais de MCS nos mozos son as anomalías conxénitas e hereditarias.
- O risco de MCS é maior nos adultos que nos mozos debido a unha maior prevalencia da enfermidade cardiovascular na poboación de maior idade.
- A taxa de casos de MCS aumenta nos adultos que practican exercicio físico vigoroso.
- As taxas de morte cardíaca súbita son desproporcionadamente maiores na maioría das persoas sedentarias cando practican exercicio con pouca frecuencia ou exercicio ao que non están afeitas.
Tamén debemos saber que todos estes riscos poden minimizarse:
- Mediante medidas de detección precoz sinxelas nos individuos de risco.
- Progresión correcta dos programas de exercicio físico.
- Atención aos sinais de alarma e aos principios de prevención específicos.
5. OUTROS RISCOS DA ACTIVIDADE FÍSICA INADECUADA.
A continuación expóñense outros riscos que poden estar asociados á práctica inadecuada de actividade física:
- A hipertermia, hipotermia e deshidratación son potenciais riscos evitables.
- Os riscos relacionados coa calor van dende a fatiga leve á morte.
- A deshidratación pode ser un problema en si mesmo ou pode estar relacionada coa hipertermia.
- O exercicio intenso pode provocar amenorrea e infertilidade, particularmente en mulleres con baixo peso corporal.
- A "tríade da muller atleta" que se compón dunha alimentación desordenada, amenorrea e osteoporose. Isto vese comunmente en individuos máis novos, especialmente naqueles que fan exercicio con moita frecuencia e intensidade.
- A urticaria e anafilaxe rara vez poden acontecer co exercicio.
- Hiponatremia (unha afección na cal a cantidade de sodio no sangue é máis baixa do normal), asociada co exercicio preséntase principalmente nos atletas que participan en eventos de resistencia aeróbica tales como maratóns, triatlóns e carreiras de ultrafondo.
En calquera caso, os riscos deben valorarse en relación aos beneficios comprobados. O equilibrio máis favorable entre risco e beneficio atópanse nos niveis de intensidade moderada e cunha práctica continuada das actividades físicas.